"Η γη τρέμει" - "La terra trema", 1948
Λουκίνο Βισκόντι
"Η γη τρέμει, δεύτερη ταινία του Λουκίνο Βισκόντι, αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας αφιερωμένης στους εργάτες της Σικελίας που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Αφού έμεινε έξι μήνες στη Σικελία ο Βισκόντι αποφάσισε να μεταφέρει το μυθιστόρημα του Τζιοβάνι Βέργκα "I Malavoglia" χρησιμοποιώντας πραγματικούς χωρικούς ως ηθοποιούς και γράφοντας το σενάριο στη σικελική διάλεκτο. Στο ψαροχώρι Τρέτσα, παρακολουθούμε την ζωή των κατοίκων, μέσα από την οικογένεια Βαλάστρο που θέλει να ξεφύγει από την μέγκενη των χονδρεμπόρων. Οι Βαλάστρο, παλεύοντας ενάντια στη φύση και την κοινωνία, χάνουν όλα τους τα υπάρχοντα: το σπίτι και τη βάρκα. Αυτό που κερδίζουν είναι η ταξική τους συνειδητοποίηση.
"Ήθελα να κάνω μια ταινία απ' το μυθιστόρημα του Βέργκα λέει ο σκηνοθέτης. Πιστεύοντας ότι η δύναμη του μυθιστορήματος βρισκόταν στο μουσικό, εσωτερικό ρυθμό του, το κλειδί της κινηματογραφικής μου προσέγγισης ήταν ακριβώς στο να πιάσω, να κάνω αισθητή την μαγεία αυτού του ρυθμού. Ένας ρυθμός που δίνει το θρησκευτικό και φαταλιστικό τόνο της αρχαίας τραγωδίας σ' αυτά τ' ασήμαντα γεγονότα της καθημερινότητας, σ' αυτή τη σελίδα του επαρχιακού "χρονικού " που εγγράφεται ανάμεσα στο μονότονο μουρμούρισμα των κυμάτων που χτυπούν στα βράχια και το ασυνείδητο, χαρούμενο τραγούδι του Ρόκο Σπάτου".
Ο Βισκόντι κατορθώνει να κάνει μια "παράδοξη σύνθεση ρεαλισμού και εστετισμού" (Μπαζέν) και ν' απογειώσει στο χώρο της όπερας ένα κοινό μελόδραμα...
... Θα μπορούσε να πέσει στην παγίδα του άχρωμου ντοκιμαντέρ ή να υποστεί τις δυσμενείς συνέπειες ενός διδακτικού μαρξιστικού έργου. Στην εποχή της η ταινία κατηγορήθηκε από μια μερίδα κριτικών για τα πολιτικά της αποφθέγματα: η πολιτική ωρίμανση των ηρώων θεωρήθηκε παρακινδυνευμένα ελπιδοφόρα. Ύστερα όμως από τόσα χρόνια, αυτό που μένει είναι ο μετεωρισμός του σκηνοθέτη ανάμεσα στην ομορφιά των κινηματογραφικών μέσων και στην απάνθρωπη ασχήμια της πραγματικότητας, μια ισορροπία σε τεντωμένο σκοινί που έχει σαν αποτέλεσμα ένα ρεαλιστικό αριστούργημα για το οποίο έγραψε ο Μπαζέν: "Οι ψαράδες του Βισκόντι είναι αληθινοί ψαράδες, αλλά βαδίζουν όπως οι πρίγκηπες της Τραγωδίας και οι ήρωες της Όπερας, ενώ η αξιοπρέπεια της φωτογραφίας δανείζει στα κουρέλια τους την αριστοκρατικότητα Αναγεννησιακού κεντήματος"."
("1916-1986 μια συλλογή ταινιών" του Παράλληλου Κυκλώματος Studio,
επιμέλεια και σύνταξη Μπ. Ακτσόγλου)
.
Λουκίνο Βισκόντι
"Η γη τρέμει, δεύτερη ταινία του Λουκίνο Βισκόντι, αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας αφιερωμένης στους εργάτες της Σικελίας που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Αφού έμεινε έξι μήνες στη Σικελία ο Βισκόντι αποφάσισε να μεταφέρει το μυθιστόρημα του Τζιοβάνι Βέργκα "I Malavoglia" χρησιμοποιώντας πραγματικούς χωρικούς ως ηθοποιούς και γράφοντας το σενάριο στη σικελική διάλεκτο. Στο ψαροχώρι Τρέτσα, παρακολουθούμε την ζωή των κατοίκων, μέσα από την οικογένεια Βαλάστρο που θέλει να ξεφύγει από την μέγκενη των χονδρεμπόρων. Οι Βαλάστρο, παλεύοντας ενάντια στη φύση και την κοινωνία, χάνουν όλα τους τα υπάρχοντα: το σπίτι και τη βάρκα. Αυτό που κερδίζουν είναι η ταξική τους συνειδητοποίηση.
"Ήθελα να κάνω μια ταινία απ' το μυθιστόρημα του Βέργκα λέει ο σκηνοθέτης. Πιστεύοντας ότι η δύναμη του μυθιστορήματος βρισκόταν στο μουσικό, εσωτερικό ρυθμό του, το κλειδί της κινηματογραφικής μου προσέγγισης ήταν ακριβώς στο να πιάσω, να κάνω αισθητή την μαγεία αυτού του ρυθμού. Ένας ρυθμός που δίνει το θρησκευτικό και φαταλιστικό τόνο της αρχαίας τραγωδίας σ' αυτά τ' ασήμαντα γεγονότα της καθημερινότητας, σ' αυτή τη σελίδα του επαρχιακού "χρονικού " που εγγράφεται ανάμεσα στο μονότονο μουρμούρισμα των κυμάτων που χτυπούν στα βράχια και το ασυνείδητο, χαρούμενο τραγούδι του Ρόκο Σπάτου".
Ο Βισκόντι κατορθώνει να κάνει μια "παράδοξη σύνθεση ρεαλισμού και εστετισμού" (Μπαζέν) και ν' απογειώσει στο χώρο της όπερας ένα κοινό μελόδραμα...
... Θα μπορούσε να πέσει στην παγίδα του άχρωμου ντοκιμαντέρ ή να υποστεί τις δυσμενείς συνέπειες ενός διδακτικού μαρξιστικού έργου. Στην εποχή της η ταινία κατηγορήθηκε από μια μερίδα κριτικών για τα πολιτικά της αποφθέγματα: η πολιτική ωρίμανση των ηρώων θεωρήθηκε παρακινδυνευμένα ελπιδοφόρα. Ύστερα όμως από τόσα χρόνια, αυτό που μένει είναι ο μετεωρισμός του σκηνοθέτη ανάμεσα στην ομορφιά των κινηματογραφικών μέσων και στην απάνθρωπη ασχήμια της πραγματικότητας, μια ισορροπία σε τεντωμένο σκοινί που έχει σαν αποτέλεσμα ένα ρεαλιστικό αριστούργημα για το οποίο έγραψε ο Μπαζέν: "Οι ψαράδες του Βισκόντι είναι αληθινοί ψαράδες, αλλά βαδίζουν όπως οι πρίγκηπες της Τραγωδίας και οι ήρωες της Όπερας, ενώ η αξιοπρέπεια της φωτογραφίας δανείζει στα κουρέλια τους την αριστοκρατικότητα Αναγεννησιακού κεντήματος"."
("1916-1986 μια συλλογή ταινιών" του Παράλληλου Κυκλώματος Studio,
επιμέλεια και σύνταξη Μπ. Ακτσόγλου)
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου