Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 2011

γιόγκα - οι απαρχές της κίνησης (8)

.



Βρες το κλειδί του δικού σου ρυθμού

που είναι πρωτόγονος
αρχαίος
είναι εκεί μα έχει πνιγεί
από τα πολλά που κάνεις
και ξέρεις.

Είναι σαν να κάνεις πέρα
στρώματα και στρώματα
για να βρεις αυτόν τον πρωτόγονο ρυθμό
αυτό τον παλμό.

Συντονίσου...

Υπάρχει ένας ρυθμός
ανάμεσα στην προσοχή
και το λύσιμο
προσοχή
και άφημα...

Υπάρχει ένα μοτίβο...

Καθένας μας έχει έναν διαφορετικό ρυθμό,
έναν διαφορετικό παλμό,
σφυγμό.

Είναι μια διαδικασία
Είναι μια τέχνη

Κάθε μέρα όταν κοιτάς
μέσα σου
και λύνεσαι...
παραδίδεις το σώμα σου στην βαρύτητα.

Κι αυτή η ικανότητα της παράδοσης
αυξάνεται κάθε μέρα...
για ένα λεπτό...
ένα λεπτό και μισό...
... ... ...
.

Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2011

45... Οδός Μαλχόλαντ.


"Οδός Μαλχόλαντ" - "Mulholland drive", 2001
Ντέιβιντ Λιντς



Εχετε κάποια δική σας, τεκμηριωμένη εξήγηση που να σας επιτρέπει να αποκρυπτογραφήσετε τα πιο παράδοξα σημεία του φιλμ, ή αφήνετε κι εσείς κάποια πράγματα να σας αποκαλυφθούν και να γίνουν σαφή μετά την ολοκλήρωσή του;
Εχω τη δική μου επίσημη εξήγηση για τα πάντα, παραδέχομαι όμως ότι ακόμη και για μένα υπάρχουν κάποιες αοριστίες που με βάζουν σε σκέψεις. Καταλαβαίνω ωστόσο περισσότερα πράγματα τώρα για περασμένα μου φιλμ απ ό,τι τον καιρό που τα γύριζα. Επειδή εξακολουθούν να επανέρχονται και να μου μιλούν ή μάλλον επειδή εγώ έχω αλλάξει και τα βλέπω πλέον με εντελώς διαφορετική ματιά. Νομίζω πάντως ότι μπορείς να είσαι ειλικρινής σε ό,τι κάνεις και ταυτόχρονα απέναντι στο κοινό σου, χωρίς ο ίδιος να γνωρίζεις τα πάντα, αλλά αρκετά ώστε να είσαι αληθινός και να μπορείς να τα μεταφράσεις. Εστω κι αν καταλάβεις την αντικειμενική σημασία τους πολύ αργότερα.
.
Πολλοί θεατές μετά την προβολή του φιλμ έλεγαν ότι μπορεί να κατάλαβαν ελάχιστα, ένιωσαν ωστόσο απόλυτα συνεπαρμένοι από αυτό που είδαν. Είναι αυτό ένα είδος κομπλιμέντου για εσάς;

Ναι. Είναι ένα κομπλιμέντο (γέλιο). Είναι σαφώς καλύτερο από το να πει κάποιος ότι δεν κατάλαβε τίποτα από την ταινία και τη μίσησε.(γέλια) Νομίζω όμως, ότι ο κόσμος ξέρει ακριβώς τι σημασία έχει η ταινία, τουλάχιστον στον τρόπο που αυτοί το αντελήφθησαν. Εχουμε εντούτοις σταματήσει να εμπιστευόμαστε τη διαίσθησή μας στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα. Ίσως, επειδή οι περισσότερες ταινίες τελευταία είναι αυτό που μας αφήνουν να καταλάβουμε και τίποτε άλλο.

Επαναλαμβάνετε συχνά ότι αντλείτε την έμπνευσή σας από ιδέες. . .

Από ιδέες, ναι. Είναι παράξενο, αλλά αισθάνομαι ότι οι ιδέες που συλλαμβάνω δεν είναι δικές μου. Δεν ξέρω πού κατοικούν, για μένα όμως μοιάζουν με ψάρια που κολυμπούν σε ένα μεγάλο ωκεανό γεμάτο ιδέες. Κάθε λίγο τυχαίνει να πιάσεις ένα από αυτά τα ψάρια, που θεωρείς ότι είναι από τα πιο όμορφα, και το αφήνεις να γίνει ένα είδος μαγνήτη που θα τραβήξει κι άλλα ψάρια της ίδιας οικογένειας να έρθουν και να σε συνοδέψουν. Κάθε ταινία άλλωστε βασίζεται σε μια σειρά ιδέες που ερωτεύεσαι και στις οποίες διαλέγεις να μείνεις πιστός. Η όλη διαδικασία έχει να κάνει περισσότερο με το τι διαλέγεις να ερωτευτείς κάθε φορά. Μερικοί άνθρωποι νιώθουν να τους ελκύουν οι μελαχρινές, μία μέρα όμως μια ξανθιά ξεπροβάλλει από μια γωνιά του δρόμου. . .

Νιώθετε ποτέ υποχρεωμένος να δώσετε εξηγήσεις για το νόημα των ταινιών σας;

Οι περισσότεροι άνθρωποι ξέρουν πια ότι δεν πρόκειται να τους πεις τίποτα, συνεπώς έχουν εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια (γέλια). Οχι επειδή μου αρέσει να τους ταλαιπωρώ, αλλά γιατί νιώθω ότι τους ληστεύω από τη δική τους γνώση και αντίληψη των πραγμάτων. Δε θέλω κάποιον να έρθει και να μου πει τη σημασία του 8 ½, θέλω να κρατήσω τις δικές μου ερμηνείες και συναισθήματα। Θέλω να ξαναδώ κάποια στιγμή την ταινία και να τη δω να ζωντανεύει μπροστά μου και να μου μιλά περισσότερο από κάθε προηγούμενη φορά. Μου αρέσει να μπαίνω σε αυτό τον κόσμο. Μου αρέσει να αισθάνομαι χαμένος μέσα του. Μου αρέσουν οι παράξενες διαθέσεις μιας τέτοιας ταινίας. Και κάθε φορά ανακαλύπτω και κάτι περισσότερο.


(περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ)

.

Τετάρτη 5 Ιανουαρίου 2011

44... Ο άνθρωπος ελέφαντας.

"Ο άνθρωπος ελέφαντας" - "The elephant man", 1980
Ντέιβιντ Λιντς


."Το θέμα αυτής της ταινίας είναι γνωστό κι εδώ από το ομότιτλο θεατρικό έργο που βασίζεται στις ίδιες πηγές, τα κείμενα του γιατρού Φρέντερικ Τρις, που στο τέλος του περασμένου αιώνα ανακάλυψε σ' ένα λονδρέζικο τσίρκο έναν άνθρωπο ονόματι Τζον Μέρικ, τερατωδώς παραμορφωμένο. Ο γιατρός περιέθαλψε το «τέρας», που σε λίγο έγινε η «μασκότ» της καλής κοινωνίας του Λονδίνου.

Το πρόβλημα που βάζει η παρουσία τού Μέρικ «εν τω κόσμω», είναι κατ' αρχήν ιατροεπιστημονικό. Αμέσως κατόπιν, το ίδιο πρόβλημα μπορεί να γίνει ψυχολογικό: πώς αισθάνεται και πώς αντιδρά ένας άνθρωπος με τέτοια «μορφική ιδιαιτερότητα» που προσεγγίζει αυτήν του ζώου και που, ωστόσο, παραμένει άνθρωπος στο έπακρο, ευαίσθητος και τρυφερός, όπως ήταν ο Μέρικ; Σε μια τρίτη προσέγγιση, το ίδιο πρόβλημα θα μπορούσε να είναι τάξεως κοινωνικής, όπως περίπου στην ταινία του Ντάλτον Τράμπο: Τζόνι, πάρε τ' όπλο σου, όπου οι υπεύθυνοι της δυσμορφίας ενός ανθρώπου είναι σαφώς καθορισμένοι. Σε μια τέταρτη προσέγγιση, το ίδιο σημαντικότατο πρόβλημα θα μπορούσε να αποτελέσει την αφετηρία για μια μεταφυσική αλληγορία. Είναι η περίπτωση της εντελώς εκπληκτικής Μεταμόρφωσης του Κάφκα.

Όμως, σε καμία περίπτωση αυτό το πρόβλημα δε θα μπορούσε ν' αποτελέσει την αφετηρία για τσαπατσούλικες «υπαρξιακές διερευνήσεις», όπως στο θεατρικό έργο, γιατί ο υπαρξισμός, αθεϊστικός και θεϊστικός, προϋποθέτει την έννοια της επιλογής και της ευθύνης που δεν την έχει ένα «τέρας», ενώ μια ηθικιστική προσέγγιση, σαν αυτήν που επιχειρεί η ταινία, γίνεται ανόητη εξαρχής αν δεν μπολιαστεί με μια γερή δόση θεολογίας, οπότε... τρέχα γύρευε!

Μόνο μια δυνατότητα για σοβαρή ηθικιστική, αλλά μη θεολογική προσέγγιση του θέματος υπάρχει: όταν το ηθικό πρόβλημα μετατεθεί στη μεριά αυτών που προσεγγίζουν το «τέρας» (όπως στη Μεταμόρφωση) κι όχι στη μεριά του ίδιου του «τέρατος», που βρίσκεται εξ ορισμού «πέρα απ' το καλό και το κακό». Όμως, στο φιλμ, όπως φαίνεται, η ηθικολογία μοιράζεται και στις δύο πλευρές, ενώ η παρουσία του τέρατος παραδόξως «εξαγιάζει» τους φορτωμένους με ενοχές αστούς. Οι πάντες νιώθουν εξουθενωμένοι μπροστά σε μια τόσο δυνατή «φυσική παρουσία» όπως περίπου θα ένιωθαν και μπροστά στο σεισμό ή το αστροπελέκι. Η Φύση ηθικοποιείται - και κάτι τέτοιο, όπως ξέρουμε, είναι «ειδικότητα» των θεολόγων, που ανακαλύπτουν την παρουσία του Θεού στα πάντα.

Το τέρας, λοιπόν, είναι ο Θεός «αυτοπροσώπως», και ως εκ τούτου αξίζει όλο τον τρομαγμένο σεβασμό μας! Όσο για τους λαϊκούς ανθρώπους της ταινίας, τους μόνους που αντιλαμβάνονται α-ηθικά (όχι ανήθικα) το όντως α-ηθικό πρόβλημα (αντιμετωπίζουν το «τέρας» ως θέαμα και μόνο), αυτοί για το σκηνοθέτη και το σεναρίστα είναι άξιοι κάθε περιφρόνησης. Είναι τόσο τέρατα (ηθικά), που σπρώχνουν τη δυσμορφία στην περιοχή του μπουρλέσκ, όπου είναι και η σωστή της θέση, σε πείσμα όλων των θεολόγων και θεολογιζόντων…"

(Ραφαηλίδης «Το Βήμα», 31-3-1981)

.

Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2011

Ω, "να 'χεις κέφι" είναι πάντα η εντολή! (Μόμπυ Ντικ 7)

.
.
"... ετούτος ο ζωδιακός σου κύκλος είναι η ζωή του ανθρώπου σε ένα ολόκληρο Κεφάλαιο. Θα τον διαβάσω λοιπόν μεγαλόφωνα, απευθείας από το βιβλίο. Εμπρός Καζαμία! Και για να αρχίσω: να ο Aries ή ο Κριός - ο λάγνος σκύλος, αυτός μας γεννάει, μετά ακολουθεί ο Taurus ή ο Ταύρος - αυτός, πριν από όλα, μας συντρίβει, ύστερα έρχονται οι Gemini ή οι Δίδυμοι - η Αρετή και η Αμαρτία δηλαδή, προσπαθούμε να φτάσουμε την αρετή, όταν, αλίμονο. έρχεται ο Cancer, ο Καρκίνος, και μας τραβάει πίσω. Τώρα πια, καθώς απομακρυνόμαστε από την Αρετή, ο, ένα Λιοντάρι που βρυχάται, υπάρχει στο δρόμο - μας δαγκώνει άγρια καναδυό φορές και μας δίνει λίγα ανόρεχτα χτυπήματα με το ποδάρι του, ξεφεύγουμε από δαύτο και καλωσορίζουμε τη Virgo, την Παρθένο! είναι η πρώτη μας αγάπη, παντρευόμαστε και θαρρούμε πως θα είμαστε ευτυχισμένοι για πάντα, όταν έρχεται απρόσμενα ο Libra ή ο Ζυγός - ζυγίζουμε την ευτυχία και τη βρίσκουμε λειψή. Την ώρα λοιπόν που είμαστε πολύ λυπημένοι γι' αυτό, ω Θεέ μου, πως πεταγόμαστε ξαφνικά, καθώς ο Scorpio ή ο Σκορπιός μας κεντάει από πίσω. Ενώ λοιπόν προσπαθούμε να γιατρέψουμε την πληγή, σφυρίζουν γύρω μας τα βέλη, ο Sagittarius ή ο Τοξότης διασκεδάζει. Καθώς βγάζουμε τα βέλη, κάνουμε στην άκρη! είναι εκείνος ο πολιορκητικός κριός, ο Capricornus ή ο Αιγόκερως, ορμάει με τρομερή δύναμη, μας τινάζει ψηλά και πέφτουμε με το κεφάλι καταγής, τότε ο Aquarius, ή ο Υδροχόος, χύνει όλο το νερό, δημιουργεί κατακλυσμό και μας πνίγει. Και για να τελειώσω, όταν φτάνουν οι Pisces ή οι Ιχθύς, κλείνουμε τα μάτια. Υπάρχει λοιπόν μια ορισμένη τροχιά που ακολουθεί η ζωή και αποτελεί το πρότυπο, αυτή η τροχιά είναι χαραγμένη ψηλά στον ουρανό, ο ήλιος την ακολουθεί κάθε χρόνο, παρόλα αυτά, όταν ολοκληρώνει την τροχιά αυτή, είναι ολοζώντανος και δυνατός. Περιστρέφεται εκεί ψηλά με χαρά, περνώντας μέσα από μόχθους και βάσανα... Ω, "να 'χεις κέφι" είναι πάντα η εντολή!"
.